Saturday, November 12, 2011

रविमा भेटौं

रविमा भेटौं

स्वर्गीय जीवित स्वप्निल


(नागरिकमा २०६८ कात्तिक २६ गते प्रकाशित)
वसन्त बस्नेत

अमेरिकाले आकाशमा भर्खरै एउटा चंगा उडाएको छ
जो खसेको छ अफगानिस्तानको आदिवासी बस्तीमा
कस्तो चंगा उडाउने हो?
'हावाले दिशा बदलेको छ।
…छोरा!'
म सम्झाइरहेछु
'चंगा उडाउनुअघि
हामी आफैं ठूलो आँधीहुरीमा उड्नु छ।'
('चंगा' :  स्व. स्वप्निल स्मृति)
...............
नब्बे सालको भुइँचालोले यस्सो ताछेको धरहराछेउ स्वर्गीय स्वप्निल स्मृति भेटिन्छन्, सशरीर, जीवित।

Tuesday, November 8, 2011

http://www.thehindu.com/opinion/editorial/article2607181.ece

Sunday, November 6, 2011

प्रचण्ड कदमका जोखिम

नागरिकमा २०६८ कात्तिक १८ गते प्रकाशित
एनेकपा (माओवादी) का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल …प्रचण्ड' ले आफ्नो राजनीतिक सामर्थ्य अझै कमजोर भइनसकेको एकपटक फेरि प्रमाणित गरे। कात्तिक १५ गतेको सातबुँदे सम्झौता मूलतः दाहालको पहलकदमी थियो। नेपाली कांग्रेस र नेकपा एमालेका नेताले पनि जोखिम मोल्नसक्ने दाहालको खुलेर प्रशंसा गरेका छन्। उनीहरूले बालुवाटार बैठक हलमा सँगै रहेका माओवादी उपाध्यक्ष मोहन वैद्यसहित महासचिव रामबहादुर थापाको कडा प्रतिवाद प्रत्यक्ष देख्न पाएका थिए।
चुनवाङ बैठकयता माओवादीको सिद्धान्त र राजनीतिमा दरार उत्पन्न भएको थियो। उसको नीति पनि आन्दोलनको शान्तिपूर्ण कार्यनीतिलाई अँगालेर जाने, सशस्त्र बाटोलाई कम प्राथमिकता दिने भन्ने रह्यो। यस अर्थमा माओवादी राजनीतिक रुपमा सही ठाउँमा आउन कोसिस गरिरहेको थियो।

रविमा भेटांै

मिलनसारिता हराए रवि जानु
नागरिकमा कात्तिक १९ गते प्रकाशित
वसन्त बस्नेत
सन्दर्भ :  रवि महोत्सव
माझ किराँतको खोटाङ रावाखोलाबाट पूर्व हानिएका रविकर्ण राई घुम्दै आउँदा पाँचथरको दक्षिणपूर्वी भेगमा समथर अवस्थिति देखे। उनलाई लागेछ, …अन्न उपार्जन, कारोबार आदि हरेक दृष्टिले यस ठाउँमा बस्ती बसाउनु उचित हुन्छ।'
त्यसपछि रविकर्णले वरपरका बासिन्दालाई सुझाए– अब १५/१५ दिनमा ढोडे उखु ल्याएर आपसमा बाँड्नु।
स्थानीयले रविकर्णको सल्लाह माने।

रुपान्तरणको एजेन्डा खोई?

क्रमबद्ध मासिकको २०६८ कात्तिक अंकमा प्रकाशित
विराटनगरका माओवादी कार्यकर्ता कोमल पाण्डे काठमाडौंको अद्वैतमार्गस्थित जागरण बुक हाउसमा तीन हप्ताअघि भेटिए। कोचिला राज्य समिति सदस्यसमेत रहेका उनी भनिरहेका थिए, 'प्रचण्डले हामीलाई अन्ततः दास बनाए। विश्वमा कोही क्रान्तिकारी जेल परेर सिद्धिए, कोही गोली खाएर। खै हामी त केही नगरी सिद्धिने भयौं। क्रान्ति गर्न हिँडेको, कहाँ ल्याइपुर्‍यायो नेतृत्वले!'

जागा मधेसीका कुरा

(नागरिकमा २०६८ कात्तिक १९ गते प्रकाशित)
मिलान कुन्देराको किताब 'द बुक अफ लाफ्टर एन्ड फर्गेटिङ' को एउटा अंश राख्दै लेखक कल्याणभक्त माथेमा आफ्नो किताब 'मधेसी अपराइजिङ :  द रिसर्जेन्स अफ इथ्निसिटी' मा लेख्छन् :
'मानिसहरूलाई खत्तम गर्नु छ भने तिनको इतिहास मेटाइदेऊ। किताब नष्ट गर। संस्कृति र इतिहास क्यै बाँकी नराख। त्यसपछि नयाँ किताब लेखाऊ। नयाँ संस्कृति 'उत्पादन' गर। नयाँ इतिहास …आविष्कार' गर। उनीहरूले आफू को थिएँ र को हुँ भन्ने नबिर्सिन्जेलसम्म यो कर्म निरन्तर जारी राख।'