सञ्जीव उप्रेतीलिखित 'सिद्धान्तका कुरा' ले साहित्यिक, सांस्कृतिक सिद्धान्तबारे नेपाली भाषामा गरिने यसअघिका बहसको प्रचलन तोडेको छ। पहिलो, यसले सिद्धान्त स्वयंबारे नेपाली बौद्धिक समुदायमा चल्ने पूर्वाग्रही छलफलका अगुवालाई भाले आक्रमण गरेको छ।
दोस्रो, सिद्धान्त फाटफुट पढ्ने र …फास्टफुड' बौद्धिकता उमार्ने वादका …बाइप्रोडक्ट' थुप्रै होलान्। विषयवस्तुको गहिराइमा नपुगी जो पायो त्यहीलाई …जार्गन' ले नठुँग्न तिनलाई सचेत गराइएको छ।
तेस्रो, पश्चिमा साहित्य र सिद्धान्त पढी नेपाली लेखकको हेलाहोचो गर्ने प्रवृत्तिलाई किताबले खारेजीको सिफारिस गरेको छ। स्थानीय परिवेशका लेखक र कृतिलाई महŒव दिँदै उप्रेतीले सैद्धान्तिक फ्रेममा राख्ने जमर्को गरेका छन्।
चौथो, प्रत्येक सिद्धान्तको एकोहोरो व्याख्या गर्दै त्यसैमा हाँमा हाँ मिलाउने परम्परालाई प्रश्न गरिएको छ। थुप्रै ठाउँमा लेखकका मौलिक चिन्तन भेटिन्छन्।
पाँचौं तथा अन्तिम, एकातिर आफूलाई नेपालमा उत्तर आधुनिकताको प्राधिकार ठान्ने र अर्कातिर यसको गन्ध त के शब्दसम्म ग्रहण गर्न नसक्ने दुवै अतिवाद व्याप्त छ। तिनलाई आफ्नो ज्ञानको सीमामाथि एकपल्ट …रिभिजिट' गर्न यो किताबले …होमवर्क' समेत दिएको छ।
दोस्रो, सिद्धान्त फाटफुट पढ्ने र …फास्टफुड' बौद्धिकता उमार्ने वादका …बाइप्रोडक्ट' थुप्रै होलान्। विषयवस्तुको गहिराइमा नपुगी जो पायो त्यहीलाई …जार्गन' ले नठुँग्न तिनलाई सचेत गराइएको छ।
तेस्रो, पश्चिमा साहित्य र सिद्धान्त पढी नेपाली लेखकको हेलाहोचो गर्ने प्रवृत्तिलाई किताबले खारेजीको सिफारिस गरेको छ। स्थानीय परिवेशका लेखक र कृतिलाई महŒव दिँदै उप्रेतीले सैद्धान्तिक फ्रेममा राख्ने जमर्को गरेका छन्।
चौथो, प्रत्येक सिद्धान्तको एकोहोरो व्याख्या गर्दै त्यसैमा हाँमा हाँ मिलाउने परम्परालाई प्रश्न गरिएको छ। थुप्रै ठाउँमा लेखकका मौलिक चिन्तन भेटिन्छन्।
पाँचौं तथा अन्तिम, एकातिर आफूलाई नेपालमा उत्तर आधुनिकताको प्राधिकार ठान्ने र अर्कातिर यसको गन्ध त के शब्दसम्म ग्रहण गर्न नसक्ने दुवै अतिवाद व्याप्त छ। तिनलाई आफ्नो ज्ञानको सीमामाथि एकपल्ट …रिभिजिट' गर्न यो किताबले …होमवर्क' समेत दिएको छ।
